ترمیم دندان چیست + انواع آن

هنگامی که دندان در اثر پوسیدگی یا شکستگی یا موارد دیگر آسیب می‌بیند، برای بازسازی آن از مواد پر‌کننده دندانپزشکی استفاده می‌شود. به این پروسه ترمیم دندان یا پر کردن می‌گویند. ترمیم دندان یکی از درمان‌های دندانپزشکی است که در آن دندانپزشک با مواد ترمیمی مثل کامپوزیت، آمالگام و سرامیک دندان را بازسازی می‌کند.

مراحل ترمیم دندان به چه شکل است؟

در ابتدا دندانپزشک دندان را آماده‌سازی می‌کند. این آماده‌سازی می‌تواند برداشتن پوسیدگی، صاف کردن شکستگی‌ها یا کجی‌های دندان باشد. سپس با توجه به ماده‌ای که می‌خواهد با آن دندان را پر کند حفره‌ای که قرار است در آن ماده قرار بگیرد را شکل می‌دهد. سپس ماده را آماده می‌کند و در دندان قرار می‌دهد.

با چه موادی دندان ترمیم می شود؟

دندان می‌تواند با سه نوع ماده ترمیم شود:

۱.آمالگام:

آمالگام یکی از قدیمی‌ترین مواد برای پر کردن دندان است که از نقره ، قلع و جیوه تشکیل شده است. این ماده هنگامی که در دندان قرار می‌گیرد رنگ تیره‌ای از خود نمایان می‌کند. مقاومت آمالگام بسیار بالاست و برای دندان‌های عقبی به کار برده می‌شود.

مراحل انجام آمالگام:

ابتدا پوسیدگی‌های دندان برداشته شده و حفره برای پر کردن دندان با آمالگام شکل داده می‌شود. حفره‌ای که با آمالگام پر می‌شود باید طوری شکل داده شود تا ماده آمالگام در آن به راحتی قرار بگیرد و تکان نخورد.

سپس ماده آمالگام در دستگاهی با سرعت زیاد تکان داده شده تا آماده شود. ماده آمالگام توسط دندانپزشک کم کم در حفره قرار داده می‌شود و شکل داده می‌شود.

بعد از چند دقیقه ماده آمالگام به استحکام اولیه خود می‌رسد و سفت می‌شود. اما استحکام اصلی آن ۲۴ ساعت بعد حاصل می‌شود. باید توجه کرد که دو الی سه ساعت بعد از انجام ترمیم آمالگام از جویدن با آن دندان خودداری کرد زیرا ماده آمالگام در آن زمان شکننده است و هنوز کاملاً سفت نشده.

مزایای آمالگام:

• از کامپوزیت ارزان‌تر است
• در دندان‌های عقبی بیشتر قرار می‌گیرد
• سریع‌تر از کامپوزیت انجام می‌شود
• استحکام خوب برای دندان‌های عقبی دارد

معایب آمالگام:

• رنگ تیره دارد
• برای قرار دادن آن نیاز به تراش بیشتری است

۲. کامپوزیت:

کامپوزیت یا مواد رزینی که همرنگ دندان هستند یکی از پرکاربردترین مواد برای ترمیم دندان هستند. کامپوزیت‌ها برای دندان‌های جلویی بیشتر به کار ‌می‌روند زیرا همرنگ دندان هستند. کامپوزیت‌ها از آمالگام گرانتر هستند و نیاز به مراحل بیشتری برای قرار دادن روی دندان دارند.

مراحل پر کردن دندان با کامپوزیت:

ابتدا پوسیدگی‌ها توسط دندانپزشک برداشته شده سپس دندان با یک اسید ضعیف آماده‌سازی می‌شود. در مرحله بعدی چسب کامپوزیت که “باندینگ” نام دارد روی دندان قرار می‌گیرد و با نور سفت می‌شود.

سپس دندانپزشک کامپوزیت را به اندازه کافی روی دندان قرار داده و با نور سفت می‌کند. کامپوزیت قوام خمیری دارد و به هر شکل که پزشک بخواهد می‌تواند روی دندان قرار دهد. کامپوزیت‌ها مواد بسیار حساس به رعایت بهداشت هستند بنابراین باید دانست اگر مقداری از رعایت بهداشت غفلت کنید امکان پوسیدگی مجدد در زیر ترمیم‌های کامپوزیتی وجود دارد.

بهتر است برای مراقبت از کامپوزیت تا ۲۴ ساعت از خوردن مواد غذایی رنگی مثل چای یا قهوه پررنگ یا خورشت پررنگ خودداری کنید تا رنگ‌پذیری آن کاهش یابد. بعد از انجام کامپوزیت شما قادر هستید تا غذا بخورید اما بهتر است تا ۲۴ ساعت از خوردن غذا‌های سفت اجتناب کنید.

مزایای کامپوزیت:

• همرنگ دندان است
• زیباتر از آمالگام
• نیاز به تراش کمتر

معایب کامپوزیت:

• گرانتر از آمالگام
• رنگپذیری بالا
• حساس به رعایت بهداشت
• بیشتر از آمالگام به طول میانجامد
• مراحل بیشتر انجام کار نسبت به آمالگام

اینکه دندان شما با آمالگام پر شود یا کامپوزیت را دندانپزشک تصمیم می‌گیرد زیرا او باید با توجه به شرایط دندان، مقدار پوسیدگی، جای پوسیدگی و میزان رعایت بهداشت بیمار، بین آمالگام و کامپوزیت یک ماده را انتخاب کند.

3.سرامیک:

سرامیک‌ها انواع دیگری از مواد پر کردنی دندان هستند که بسیار مقاوم اند. اما باید توجه کرد که برای پر کردن دندان با سرامیک نیاز به قالب گیری است و پروسه آن از انجام کامپوزیت و آمالگام بیشتر طول می‌کشد.

مزایای سرامیک:

• مستحکم است
• رنگپذیری ندارد

معایب سرامیک:

• گرانتر از آمالگام و کامپوزیت است
• در همه جا نمیتوان به کار برد
• نیاز به قالب گیری و ساخت در لابراتوار دارد

کف‌بندی دندان چیست؟

هنگامی که پوسیدگی یا شکستگی بسیار نزدیک به پالپ دندان باشد و امکان حساسیت دندان بعد از ترمیم بالا رود، دندانپزشک ماده‌ای که دارای کلسیم و فلوراید است را در زیر ترمیم، نزدیک عصب دندان قرار می‌دهد تا از عصب دندان محافظت کند. سپس روی آن ماده ترمیمی که می‌تواند آمالگام یا کامپوزیت باشد را قرار می‌دهد و دندان را پر می‌کند.

ترمیم دندان با اینله و آنله

در دندان‌هایی که مقدار زیادی از تاج از بین رفته است به جای اینکه دندان را روکش کنند روش‌های دیگری برای ترمیم دندان به کار می‌گیرند که به آن اینله و آنله گفته می‌شود. در واقع در اینله و آنله فقط قسمت‌هایی از دندان که از دست رفته‌اند بازسازی می‌شوند.

آنله و اینله می‌تواند از جنس کامپوزیت یا سرامیک باشند. انجام آن دو الی سه جلسه به طول می‌انجامد. در جلسه اول از دندان تراش خورده قالب گرفته می‌شود و به لابراتوار فرستاده شده تا اینله و آنله ساخته شود. سپس بعد از ساخته شدن آن، دندانپزشک آن را روی دندان می‌چسباند، اگر اینله و آنله نیاز به اصلاح داشته باشد آن را فرستاده تا اصلاح شود و سپس جلسه بعدی آن را می‌چسباند.

ترمیم بین دندانی چیست؟

یکی از شایع‌ترین مناطق پوسیدگی دندان محل تماس دندان‌هاست که به آن پوسیدگی بین دندانی گفته می‌شود در این نوع پوسیدگی دو دندان مجاور هم پوسیده هستند.

جهت تشخیص این نوع پوسیدگی‌ها باید از عکس بایت وینگ استفاده کرد. بهتر است که ترمیم دو دندان همزمان در یک جلسه انجام بگیرد تا مناطق تماس دو دندان به خوبی بازسازی شوند.

انواع روش‌های ترمیم دندان

ترمیم مستقیم: در روش ترمیم مستقیم دندان، دندان توسط دندانپزشک در همان جلسه ترمیم می‌شود و نیازی به قالب‌گیری ندارد.

ترمیم غیر مستقیم: در ترمیم غیر مستقیم دندان ابتدا از دندان قالب گرفته شده و به لابراتوار فرستاده شده و جلسه بعد ماده ترمیمی شکل داده شده روی دندان چسبانده می‌شود. ترمیم‌های غیرمستقیم ۲ الی ۳ جلسه به طول میانجامد.

عمر ترمیم دندان چقدر است؟

ترمیم‌های دندان می‌تواند از ۵ تا ۲۰ سال عمر کند عمدتاً ترمیم‌های آمالگام عمر بیشتری دارند. هر چقدر مراقبت از دندان‌ها و رعایت بهداشتتان بیشتر باشد عمر ترمیم نیز بیشتر می‌شود.

آیا آمالگام سرطان‌زا است؟

خیلی از مردم فکر می‌کنند آمالگام به دلیل داشتن جیوه سرطان زاست در حالی که اینطور نیست. تنها ضرر ماده آمالگام باقی مانده آن در فاضلاب‌هاست که می‌تواند به محیط زیست آسیب بزند وگرنه آمالگام هیچ ضرری برای بدن انسان ندارد.

آیا ترمیم دندان نیاز به بی‌حسی دارد؟

در ترمیم‌های کم عمق و سطحی که پوسیدگی یا شکستگی در سطح مینا است و به عاج راه پیدا نکرده، بی‌حسی نیازی نیست اما در ترمیم‌های عمیق برای پر کردن دندان به بی‌حسی نیاز است تا حساسیت دندان هنگام کار دندانپرشک کم شود.

هزینه‌ی پر کردن دندان چقدر است؟

هزینه پر کردن و ترمیم دندان به چند مورد بستگی دارد:

۱‌. ماده‌ای که با آن پر می‌شود: آمالگام از کامپوزیت و کامپوزیت از سرامیک ارزان‌تر است زیرا آمالگام مراحل کمتر و ساده‌تری دارد در حالی که کامپوزیت نیاز به زمان بیشتر و تکنیک خاصتری دارد.

۲. میزان پوسیدگی یا شکستگی: در دندان‌هایی که میزان پوسیدگی یا شکستگی زیاد است به نسبت ماده بیشتری هم مصرف می‌شود. همینطور ممکن است دندان نیاز به مواد کف‌بندی داشته باشد که باعث افزایش هزینه خواهد شد.

۳. مهارت دندانپزشک: هر چقدر دندانپزشک مهارت بالاتری در پر کردن دندان داشته باشد و از تجهیزات به روز‌تر استفاده کند، هزینه ترمیم دندان نیز بالاتر خواهد بود.

در این مقاله از دندانپزشکی دکتر مهسا حیدری به طور کامل ترمیم دندان و انواع روش‌های آن را بررسی کردیم. اگر شما هم قصد انجام ترمیم دندان خود با بهترین مواد را دارید، برای مشاوره و تعیین وقت با ما در تماس باشید.

در زیر می‌توانید مطالب بیشتری را درباره ترمیم دندان مطالعه کنید: